Jak wychować miłośnika książek
„Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła”.
Wisława Szymborska
Szanowni Rodzice, wiecie, jak ważne i trudne jest wychowanie dziecka. Każdy rodzic stara się dać swojemu dziecku wszystko, co najlepsze. Rodzice i szkoła podejmują szereg różnorodnych działań, aby wychowanie dziecka było wszechstronne. Dzisiaj chciałabym zwrócić Państwa uwagę na jeden ważny element wychowania, a mianowicie:
Jak wychować miłośnika książek
Przede wszystkim musimy pamiętać, że dziecko lubi obserwować i naśladować dorosłych – zadbajmy więc o to, aby zauważało książki w rękach osób przebywających w jego otoczeniu: rodziców, nauczycieli, dziadków, opiekunów. To najpewniejsza droga do wychowania małego wielkiego miłośnika książek: jeżeli czytamy dziecku od najmłodszych lat, staje się to dla niego naturalne. To jednak nie znaczy, że nie da się zainteresować książkami dzieci starszych, które od początku nie były przyzwyczajone do codziennej lektury.
W obecnych czasach łatwiej jest dziecku obejrzeć film czy pograć w gry komputerowe – wtedy wrażenia wydają mu się intensywniejsze i są dostarczane we względnie krótkim czasie. Czytanie książek to jednakże równie znakomita przygoda – a jak dowodzą badania psychologiczno-pedagogiczne – rozwijająca w sposób wszechstronny. O zaletach czytania nie trzeba dziś nikogo przekonywać. Wspomnę tylko kilka walorów: poprawność ortograficzna i interpunkcyjna, bogatsze słownictwo, wyobraźnia, lepsze wyniki w nauce, dobre rozumienie różnych tekstów – w przyszłości bankowych czy urzędowych.
W związku z powyższym podam Państwu kilka wskazówek, jak skutecznie zachęcić dziecko do czytania.
Rada pierwsza. Już od najmłodszych lat życia dziecko powinno mieć kontakt z książką. Nawet niemowlętom można pokazywać duże ilustracje w książkach. W pierwszych miesiącach życia pokazujemy obrazki czarno-białe lub w kolorach mocno kontrastowych, bo takie kolory widzi na początku niemowlę.
Rada druga. Czytając dziecku, modulujmy ton naszego głosu, gdy odczytujemy kwestie różnych bohaterów lub naśladujemy prezentowane na ilustracjach zwierzątka. Dzieci to uwielbiają, przyciąga to również ich uwagę. Oglądajmy książki i czytajmy je razem z dzieckiem, będzie to dodatkowy walor – wspólne spędzanie czasu i pole uwagi, a to bardzo zbliża emocjonalnie.
Rada trzecia. Pozwólmy małemu dziecku dotykać książek, wziąć je ze sobą do łóżka czy czasami zgiąć. Chodzi o to, aby, przez nadmierne szanowanie książek, nie zniechęcać dzieci do regularnego oglądania i czytania. Dla małego dziecka kupujmy książki kolorowe, ładne, ale tańsze albo gumowe czy o sztywnych stronach.
Rada czwarta. Książka ma mieć swoje miejsce wśród zabawek dziecka, ponieważ powinna być przez niego identyfikowana z rozrywką i traktowana jako równie ważna co ulubiony miś czy samochodzik.
Rada piąta. Proponujmy interakcje. Czytając tekst znajdujący się w bogato ilustrowanej książce, zapytajmy dziecko, co widzi na obrazku, zwróćmy uwagę na kolory oraz emocje wyrażone na twarzach namalowanych postaci. Odegrajmy scenkę pacynkami, które czasem znajdują się w książeczkach. Zachęćmy do zilustrowania przeczytanego tekstu czy nauczenia się na pamięć krótkich wierszyków.
Rada szósta. Czytanie uczy, ale nic na siłę. Wspólne czytanie to doskonała okazja, aby nauczyć dziecko czytać – w tym celu wskazujemy mu litery, słowa, zdania. Robimy to spokojnie i niezbyt długo.
Wspólne czytanie jest okazją do dzielenia przeżywania, rozmawiania śmiania się i tulenia przed snem. To buduje wzajemne poczucie bliskości, bycia ważnym. W dziecku rodzi przekonanie, że jego świat fantazji, wyobraźni, marzeń i pragnień może zostać zrozumiany i zaakceptowany. Książka może też wzmacniać dziecięce poczucie wartości, rozwijać wrażliwość, twórcze zdolności i wyobraźnię. Uczyć wrażliwości na sztukę, rozwijać ciekawość innych kultur, odsłaniać tajemnicę własnego ciała i przyrody. Poszukiwanie ulubionych książek może być wspólną przygodą rodzica i dziecka.